Pour chaque événement organisé, nous sommes régulièrement à la recherche d’un ou une maître.sse de maison d’un jour dit aussi MM d’un jour ou encore MMJ (abréviation que je me permettrais de garder). Ce rôle est souvent partagé entre deux personnes qui se retrouvent en binôme d’un jour ou parfois en binôme de vie, quand c’est la mère et la fille. Justement, voici l’interview de Nathalie, qui a tenu ce rôle deux fois, une fois avec sa fille, Camilleet une fois avec quelqu’un qu’elle a rencontré pour la première fois aux
Petites Cantines.
Vous vous demandez ce qu’il se passe en amont des évènements organisés par l’ASBL Les Petites Cantines Bruxelles.
C’est maintenant qu’on en parle, … brièvement !
Comment ça se passe de l’autre côté ?
Dans le courant de l’année, nous postons des annonces sur les réseaux sociaux, sur la plateforme giveaday ou annonçons nos besoins durant nos événements. Nous avons une liste de convives souhaitant relever le challenge d'être MMJ. En début d’année académique, Steffi envoi les dates des évènements, ils.elles se positionnent. On en profite pour les remerciergrandement !
Quinze jours avant l’événement, Steffi crée un groupe whatsapp et un sondage pour définir un temps de trente minutes pour se présenter et parler de l’événement. Ce temps est en visio mais on pourrait le faire en réel si ça arrange tout le monde.
Steffi consulte les bénévoles véhiculées, Nancy, Julie et Juliette pour trouver quelqu'un qui peut transporter le matériel du lieu de stockage à MunDo B Matongé jusqu'à Elzenhof avant l’événement et après aussi ! Le vendredi précédent l’événement, les MMJ sont convié.e.s à la récupération des invendus au magasin The Barn de Fernand Coq, rue de la Tulipe, entre 17h et 18h. Nous sommes deux associations, avec l’ASBL SoCity, à récupérer les invendus. En fonction des légumes et des fruits, le menu s’élabore rapidement en direct du frigo (on est littéralement dans la chambre froide). Il faut imaginer une entrée, un plat et un dessert. Nous faisons des achats supplémentaires en essayant de rester dans les 3 à 5 € max /personne. Nous essayons de privilégier les légumes et fruits de saison, en circuit court (belge) mais parfois, il y a des tonnes de bananes et pour ne pas jeter, on préfère déroger à cette règle et faire le fameux bananabread de Joanne (une de nos MMJ). Si un.e des MMJ est véhiculé, on embarque tout et on va déposer tout ça à Elzenhof. Sinon, on trouve un.e bénévole véhiculé.e ou on fait le trajet à pieds, avec des caddies de mamies (complètement assumé bien sûr!). Comptez deux heures pour faire tout ça. Le lendemain (ou le jour même), Steffi fait les courses manquantes. Parfois dans le rush, … surtout quand l'événement est un samedi midi !
Après, les MMJ ont un petit coup de pression, car le soir même, il faut sortir les recettes pour les cuisiniers d’un jour. S’ils ont une imprimante, ils reviennent avec 5 ou 6 feuilles de recettes le jour J pour tout le monde. Sinon, ils envoient tout ça à Steffi qui trouvera une solution pour les imprimer. On sollicite à nouveau les bonnes volontés.
Et le jour J approche ….
Le jour de l’événement, le jour J, les MMJ sont attendus entre 8h et 8h30. On fait un debriefing, on prend un café. On range la cuisine, on sort les recettes, les couteaux … on voit ce qu’il manque.
À 9h, les convives-cuisiniers d’un jour arrivent pour le temps d’accueil. Les
convives-cuisiniers sont des habitants du quartier qui ont envie de venir
cuisiner. Il n’y a toujours pas de professionnels en cuisine. Nous sommes en
moyenne 10 en cuisine, parfois 8, parfois 17 !
Le temps d’accueil est important pour nous, nous aimons prendre ce temps. C’est un temps pour faire connaissance, pour présenter le menu, l’organisation de la journée et échanger sur nos besoins, nos craintes aussi parfois, nos idées souvent. En cuisine, c’est coopératif. Même si le binôme de MMJ a pensé le menu, toutes les idées sont les bienvenues. Chacun peut contribuer à différents niveaux.
Pour la matinée de cuisine, on nomme des responsables.
- Le responsable communication (dit comm’) prend des photos de l’équipe en pleine action. Et il peut continuer pendant le repas.
- Le responsable bien-être s’assure de distribuer de l’eau à tout le monde toutes les heures. Et oui, on oublie souvent de boire quand on est à fond sur des carottes.
- Le responsable compost’/poules nourrit les poules et vide les bacs à compost quand ils sont pleins. Souvent, Steffi vient aider parce qu’elle adore les poules.
- Le responsable ambiance prend le lead sur la playlist pour ambiancer l’équipe. Mais chacun a le droit à un véto (ceux qui viennent, savent)
À 12h30, les convives commencent à arriver pour passer à table. Nous passons à table tous ensemble, en même temps, autour de grandes tablées. L'équipe en cuisine est en pleine émulation. Il y a le petit coup de pression de la fin de matinée. Les patates au four ne sont pas encore cuites, la soupe doit être mixée. La vinaigrette est en cours.
Dans la peau d’une MMJ
J’ai rencontré Nathalie autourd’un café pour parler de son expérience en qualité de maîtresse de maison d’un jour.
Comment as-tu connu l’ASBL Les Petites Cantines ? Quel a été le premier évènement auquel tu as participé ?
Je travaille dans le milieu culinaire et la cuisine est une de mes passions. Quand un ami m’a parlé des Petites Cantines de Lyon, j’ai été séduite par le concept… puis j’ai vu passer sur les Réseaux Sociaux l’existence du projet à Bruxelles. Je me suis un peu renseignée, je me suis inscrite à la newsletter et j’ai fait une balade guidée dans mon quartier, organisée par LPC. De fil en aiguille (ou plutôt de cuiller en casserole), j’ai eu envie de vivre l’expérience de maîtresse de maison, et je me suis lancée, à l’occasion d’un banquet estival.
Qu'est-ce qui te plaît dans le concept des LPC ?
Ce projet me plaît car il met la cuisine au centre de l’activité. En plus, les repas sont durables, principalement locaux et bio, préparés avec des invendus… cette organisation circulaire est très importante pour moi.
Qu’est-ce qui t’a motivé à être MMJ ?
J’adore cuisiner, inventer des recettes, découvrir des produits… Je n’avais jamais géré une équipe de cuistots ni cuisiné pour 50 personnes. Ma rencontre un mercredi matin avec les conceptrices du projet bruxellois a été déterminante : tant d’enthousiasme, d’ouverture d’esprit, de dynamisme… je n’ai pas réfléchi longtemps !
Que retiens-tu de cette expérience ?
Que du positif ! On a travaillé en binôme avec une autre MM. On ne se connaissait pas, on s’est rencontrées par vidéo Whatsapp, on s’est donné rendez-vous au magasin qui nous offre les invendus et on a créé le menu en deux temps trois mouvements, au-dessus des caisses de légumes et de fruits. Chacune avec ses envies et sa créativité. Puis le lendemain, on a cuisiné à deux, entourées d’une équipe de bénévoles archi-motivés, super efficaces et vraiment à l’écoute des consignes. C’était génial ! Il y avait une telle énergie. À 12h30, tout le monde mangeait avec les hôtes venus rejoindre les grandes tables installées en terrasse. J’en suis sortie fatiguée, évidemment, mais boostée par la gentillesse des toutes et tous et remplie d’ondes positives.
Si tu devais convaincre quelqu’un de le faire, que lui dirais-tu ?
Tout seul on va plus vite mais ensemble on va plus loin !
Si tu devais décrire les LPC en un mot, quel serait-il ?
La convivialité
Alors toi, ça te tente ?
Si tu as envie de vivre l’expérience, n’hésite pas à nous écrire.
Si tu as des questions, nous restons disponibles pour en échanger.
Gastvrouw of -heer worden voor een dag
Een dag met Petites Cantines Bruxelles.
Voor elk evenement dat we organiseren, zijn weregelmatig op zoek naar een gastvrouw- of heer voor een dag, ook wel MM d'unjour of MMJ genoemd (de afkorting die we gaan gebruiken).
Deze rol wordt vaak gedeeld door twee mensen die ééndag samenwerken, of soms verdelen we de taak onder twee vrienden of familieleden, bijvoorbeeld moeder en dochter. Zo is dit een interview met. Nathalie, die twee keer gastvrouw is geweest, één keer met iemand die ze vooraf net kende en één keer methaar dochter Camille.
Je vraagt je af wat er allemaal gebeurt vóór de start van de evenementendie Les Petites Cantines Bruxelles organiseert.
Wel, nu is het moment om het te weten te komen... in het kort!
Wat gebeurt er achter de schermen?
Gedurende het jaar plaatsen we aankondigingen op sociale netwerken, op www.giveaday.be ofkondigen we onze noden aan tijdens onze evenementen. We hebben een lijst met deelnemers die de uitdaging van MMJ willen aangaan. Aan het begin van het schooljaar stuurt Steffi de data van de evenementen rond en nemen zij hun plaatsen in. We willen graag van de gelegenheid gebruik maken om hen hartelijk te bedanken!
Twee weken voor het evenement maakt Steffi een WhatsApp-groep. We lancereneen poll om een moment af te spreken om een halfuur kennis te maken en over het evenement te spreken. We organiseren deze vergadering meestal online, maar dat kan ook fysiek als iedereen akkoord gaat.
Steffi raadpleegt de vrijwilligers met voertuigen, Nancy, Julie enJuliette, om iemand te vinden die het materiaal voor en na het evenement van de opslagplaats in MunDo B Matongé naar Elzenhof kan vervoeren!
De vrijdag voor het evenement worden MMJ's uitgenodigd om onverkochtegoederen op te halen in The Barn Fernand Coq, rue de la Tulipe, tussen 17u en 18u. We zijn met z'n tweeën, samen met VZW SoCity, om de onverkochte producten op te halen. Op basis van de groenten en het fruit wordt het menu snel samengesteld, rechtstreeks uit de koelkast (we staan letterlijk in de koelcel).
We bedenken een voorgerecht, een hoofdgerecht en een dessert. We doen extra inkopen en proberen binnen het maximum van €5 per persoon te blijven. We proberen voorrang te geven aan seizoensgroenten en -fruit, uit de korte keten (Belgisch), maar soms zijn er tonnen bananen en om ze niet weg te gooien, breken we liever met deze regel en maken we Joannes beroemde bananenbrood (een van onze MMJ's).
Als een van de MMJ's een auto heeft, pakken we alles in en brengen we hetnaar Elzenhof. Zo niet, dan zoeken we een vrijwilliger met een auto of we maken de reis te voet, met behulp van onze “oma” boodschappentrollies. Het duurt ongeveer twee uur om dit allemaal tedoen. De volgende dag (of dezelfde dag) doet Steffi de ontbrekende boodschappen. Soms met haast, ... vooral als het evenement op een zaterdagmiddag is.
Daarna staan de MMJ's een beetje onder druk, want 's avonds moeten ze derecepten voor de koks van die dag klaarzetten. Als ze een printer hebben, komen ze die dag terug met 5 of 6 vellen recepten voor iedereen. Zo niet, dan sturen ze ze naar Steffi, die een manier vindt om ze te printen. Altijd op zoek naar helpende handen.
En de grote dag nadert: ....
Op de dag van het evenement, D-Day, worden de MMJ's tussen 8.00 en 8.30 uurverwacht. We houden een debriefing en drinken koffie. We ruimen de keuken op, pakken de recepten, de messen... en kijken wat er ontbreekt.
Om 9 uur 's ochtends komen de gastkoks voor die dag aan voor dewelkomstsessie. De gastkoks zijn buurtbewoners die willen komen koken. Er zijn nog steeds geen professionals in de keuken. Gemiddeld staan we met 10 in de keuken, soms met 8, soms met 17!
De welkomsttijd is belangrijk voor ons en we nemen er graag de tijd voor.Het is een moment om elkaar te leren kennen, om het menu en de organisatie van de dag te presenteren en om te praten over onze behoeften, onze angsten soms, en vaak ook onze ideeën. In de keuken werken we samen. Zelfs als het MMJ-koppel het menu heeft bedacht, zijn alle ideeën welkom. Iedereen kan op verschillende manieren een bijdrage leveren.
Voor het koken 's ochtends wijzen we enkele mensen aan die een taak op zichnemen.
- De “communicatiemanager” maakt foto's van het team in actie. En hij kandoorgaan tijdens de maaltijd.
- De “welzijnsmanager” zorgt ervoor dat er elk uur water wordt uitgedeeld aaniedereen. Want ja, we vergeten vaak te drinken als we volop groenten aan het
snijden zijn. - De “compostmanager” voert de kippen en leegt de compostbakken als ze volzijn. Steffi helpt vaak mee omdat ze dol is op de kippen.
- De “sfeermanager” neemt de leiding over de muziek om het team in destemming te krijgen. Maar iedereen heeft vetorecht (dat weten de habituésal)!
Om 12:30 komen de gasten aan tafel. We gaan samen aan tafel. Het keukenteamis volop bezig met de laatste details. Er is altijd een beetje gezonde stress op het einde van de voormiddag. De gebakken aardappels zijn nog niet gaar en de soep moet nog worden gemixt. De vinaigrette wordt gemaakt.
In de schoenen van een MMJ
Ik ontmoette Nathalie voor een kop koffie om te praten over haar ervaringals gastvrouw voor een dag.
Hoe heb je Les Petites Cantines leren kennen? Wat washet eerste evenement waaraan je hebt deelgenomen?
Ik werk in de culinaire sector en koken is een vanmijn passies. Toen een vriend me vertelde over Les Petites Cantines de Lyon, werd ik verleid door het concept... Toen zag ik via de sociale media dat het
project in Brussel bestond. Ik deed wat onderzoek, schreef me in voor de nieuwsbrief en ging mee op een rondleiding door mijn buurt, georganiseerd door LPC. Van het een kwam het ander en ik wilde wel eens gastvrouw zijn dus ik waagde de sprong. De eerste keer was een zomerbanket in Elzenhof.
Wat vind je leuk aan het concept van LPC?
Ik hou van dit project omdat het de keuken centraal stelt. Bovendien zijnde maaltijden duurzaam, voornamelijk lokaal en biologisch, en bereid met onverkochte producten... deze circulaire aanpak is erg belangrijk voor mij.
Wat motiveerde je om MMJ te worden?
Ik hou van koken, recepten bedenken, nieuwe producten ontdekken... Ik hadnog nooit een team koks geleid of voor 50 mensen gekookt. Mijn ontmoeting op een woensdagochtend met de initiatiefnemers van het Brusselse project was doorslaggevend: zoveel enthousiasme, openheid en dynamiek... Ik heb er niet lang over nagedacht!
Wat neem je mee van deze ervaring?
Niets dan positieve dingen! Ik werkte samen met eenandere MMJ. We kenden elkaar niet, we ontmoetten elkaar via Whatsapp video, we spraken af in de winkel die ons de onverkochte producten aanbood en we creëerden het menu in een mum van tijd, over de kratten groenten en fruit heen. Ieder met haar eigen wensen en creativiteit. De volgende dag kookten we met z'n tweeën, omringd door een team van zeer gemotiveerde, superefficiënte vrijwilligers die echt naar onze instructies luisterden. Het was geweldig! Er was zoveel energie. Om 12.30 uur zat iedereen te eten met de gasten die aan de grote tafels op het terras waren gaan zitten. Ik kwam natuurlijk moe thuis, maar vol energie door ieders vriendelijkheid en positieve vibes.
Als je iemand zou moeten overtuigen om mee te doen,wat zou je dan zeggen?
Alleen gaan we sneller, maar samen gaan we verder!
Als je LPC in één woord zou moeten beschrijven, watzou het dan zijn?
Gezelligheid.
Heb je interesse?
Als je het wil uitproberen, aarzel dan niet om ons te contacteren.
Als je vragen hebt, bespreken we die graag met je.